| page_0039Yca yn ytocatzin SS[antisi]ma trinidad D[io]s Padre D[ios Hijo] D[io]s espiritu S[an]to Amen
Ma mochintin quimatican Yn aquique quitasque Ynin noamatlacuilol testamento nico
hua nehuatl D[o]n Ju[an]o Ern[ande]z nican nochan ypan ynin altepetl san estevan yanCuic tlax[cal]a
nipouhtica ypan tlaxilacali S[a]n estevan auh masihui yn mococouhtica notlalnacayo auh
nomacuiltamachilis ca huel Pactica yCa yoraciontzin S[an]ta yglecia catholica romana ca no
yxquich nicneltoca yhuan ynin tlaneltoquiliztli ypan nomiquilisnequi
Yn huel achtopa ymatzinco t[o]t[ecuiy]o D[io]s nicnocahuilia noamimatzin ca neli ytlachihualtzin yhuan
oquimomaquixtili yca ytlazoesotzin Au[h] yn notlal nonacayo yteh nicpoa yn tlali ca yeh
oquis ochihualoc yhuan yCuax D[io]s quimonequiltis ninomiquilis nictlatlani tocos notlalnacayo
yteopanchantz[in]co t[o]t[ecuiy]o D[io]s S[a]n fran[cis]co
Notlatataco mochihuas yaltar N[uest]ra S[eño]ra de la Limpia Consepcion Campa yez lugar
noentierro mochihuas Yca cruz altabilillia misa cantada cuerpo presente noquimiliuhca
mochihuas se ystac tilmatli Ca yehuantzitzintin noalbaseas quitasque quename motlax
tlahuas noentierro nicahua se huey cali yca yPuerta no yhuan se apose[n]to yca yPuerta ni
huan se cosinita yca yPuerta yca mochi a la huerta ye machotitiuhca nica
chi monamacas Para oncan quisas Yderechos noteopixcatzin
No noquiuhtoa motemacas mandas forsosas Cara S[an]ta de Jerusalen y
cion de cautivos a Dos reales Cofradia Santiss[i]mo Totlazomahuisnantzin
Animas S[a]n fran[cis]co sessen tomin
No niquihtoa D[io]s onehmomaquili teoyotica nosihuatzin ythoca catca
Ye dios oquimohuiquili Yhuan D[io]s otehmomaquili matlatli topilhuan chicom[e]
Ye D[io]s oquinmohuiquiliu yei Yolticah Yehualhueitlacatl tomaca maria ocze
Juana Micaela = ocze Juachin Ern[ande]z
No niquihtoa ye opa onimonamicti teoyotica ynahuac nosihuatzin ytoca micaela fra[ncis]ca D[io]s
otehmomaquili chicuei topilhuan macuili ye D[io]s oquimohuiquili yei yoltica
te yehuatl hueitlacatl ytoca S[a]ntiago xptoval = ocze ytoca maria Jerudis ocze ytoca
Joseph Ant[oni]o ramon
No niquihtoa nohpotzin thomasa maria yatl onicteneuh nicnemactia se tixiptlatzin
yhuan ze tlaltzintli caxtoli baras Para ypan mochanti desde enbida onicmaca
ti notlacoal tlaco onictlaxtla oc tlaco oquitlaxtla no iihuatzin tecto maria yhu
Dios oquimohuiquili yhua[n] siempre omaca ynin tlali ypan nocargo yatl otic ni
coque yquinon huel notlanequiliscacopa nicahuilia nohpotzin y tlali saluis ti
TranslationEn el nombre de la Santísima Trinidad, Dios Padre, Dios Hijo, Dios Espíritu Santo. Amén. Que todos sepan, quienes vean este mi testamento escrito, que yo, Don Juan Hernández, hago este testamento. Aquí es mi hogar en este pueblo de San Esteban Yancuic, perteneciente al barrio de San Esteban. Y aunque mi cuerpo está enfermo, mis cinco sentidos están perfectamente sanos gracias a las oraciones de la Santa Iglesia Católica Romana, en la cual creo completamente, y en esta fe quiero morir. Primero, en las manos de Nuestro Señor Dios dejo mi alma, que es verdaderamente su creación y que ha redimido con su preciosa sangre. Y mi cuerpo terrenal lo asigno a la tierra de donde salió y fue creado. Y cuando Dios quiera que yo muera, pido que mi cuerpo terrenal sea enterrado en la iglesia de Nuestro Señor Dios San Francisco. Mi entierro se hará en el altar de Nuestra Señora de la Limpia Concepción, donde estará el lugar de mi entierro. Se hará con cruz alta, misa cantada con cuerpo presente. Mi mortaja será hecha de una manta blanca. Y mis albaceas verán cómo se pagará mi entierro. Dejo una casa grande con su puerta y también un aposento con su puerta, y una cocinita con su puerta, con todo su huerto, que ya se sabe que se venderá para que de ahí salgan los derechos para mi sacerdote. También digo que se den mandas forzosas para la Santa [Cruzada] de Jerusalén y redención de cautivos a dos reales; para la Cofradía del Santísimo, nuestra preciosa y honorable madre [María], las Ánimas [del Purgatorio] y San Francisco, seis tomines cada uno. También digo que Dios me dio a mi esposa en matrimonio, cuyo nombre era... ya Dios se la llevó. Y Dios nos dio diez hijos, siete ya Dios se los llevó, tres están vivos. La mayor es María, otra es Juana Micaela, y otro es Joaquín Hernández. También digo que me casé por segunda vez en matrimonio con mi esposa llamada Micaela Francisca. Dios nos dio ocho hijos, cinco ya Dios se los llevó, tres están vivos. El mayor se llama Santiago Cristóbal, otra se llama María Gertrudis, otro se llama José Antonio Ramón. También digo que a mi hermana Tomasa María, a quien ya mencioné, le regalo una imagen y un terreno de quince varas para que viva ahí. Desde que vive le di mi parte, la mitad la pagué yo, la otra mitad la pagó mi esposa Tecto María, a quien Dios se llevó. Y siempre ha estado este terreno a mi cargo, lo que hemos acordado. Por eso, es mi voluntad dejarle este terreno a mi hermana, salvo que | page_0039Yca yn ytocatzin SS[antisi]ma trinidad D[io]s Padre D[ios Hijo] D[io]s espiritu S[an]to Amen
Ma mochintin quimatican Yn aquique quitasque Ynin noamatlacuilol testamento nico
hua nehuatl D[o]n Ju[an]o Ern[ande]z nican nochan ypan ynin altepetl san estevan yanCuic tlax[cal]a
nipouhtica ypan tlaxilacali S[a]n estevan auh masihui yn mococouhtica notlalnacayo auh
nomacuiltamachilis ca huel Pactica yCa yoraciontzin S[an]ta yglecia catholica romana ca no
yxquich nicneltoca yhuan ynin tlaneltoquiliztli ypan nomiquilisnequi
Yn huel achtopa ymatzinco t[o]t[ecuiy]o D[io]s nicnocahuilia noamimatzin ca neli ytlachihualtzin yhuan
oquimomaquixtili yca ytlazoesotzin Au[h] yn notlal nonacayo yteh nicpoa yn tlali ca yeh
oquis ochihualoc yhuan yCuax D[io]s quimonequiltis ninomiquilis nictlatlani tocos notlalnacayo
yteopanchantz[in]co t[o]t[ecuiy]o D[io]s S[a]n fran[cis]co
Notlatataco mochihuas yaltar N[uest]ra S[eño]ra de la Limpia Consepcion Campa yez lugar
noentierro mochihuas Yca cruz altabilillia misa cantada cuerpo presente noquimiliuhca
mochihuas se ystac tilmatli Ca yehuantzitzintin noalbaseas quitasque quename motlax
tlahuas noentierro nicahua se huey cali yca yPuerta no yhuan se apose[n]to yca yPuerta ni
huan se cosinita yca yPuerta yca mochi a la huerta ye machotitiuhca nica
chi monamacas Para oncan quisas Yderechos noteopixcatzin
No noquiuhtoa motemacas mandas forsosas Cara S[an]ta de Jerusalen y
cion de cautivos a Dos reales Cofradia Santiss[i]mo Totlazomahuisnantzin
Animas S[a]n fran[cis]co sessen tomin
No niquihtoa D[io]s onehmomaquili teoyotica nosihuatzin ythoca catca
Ye dios oquimohuiquili Yhuan D[io]s otehmomaquili matlatli topilhuan chicom[e]
Ye D[io]s oquinmohuiquiliu yei Yolticah Yehualhueitlacatl tomaca maria ocze
Juana Micaela = ocze Juachin Ern[ande]z
No niquihtoa ye opa onimonamicti teoyotica ynahuac nosihuatzin ytoca micaela fra[ncis]ca D[io]s
otehmomaquili chicuei topilhuan macuili ye D[io]s oquimohuiquili yei yoltica
te yehuatl hueitlacatl ytoca S[a]ntiago xptoval = ocze ytoca maria Jerudis ocze ytoca
Joseph Ant[oni]o ramon
No niquihtoa nohpotzin thomasa maria yatl onicteneuh nicnemactia se tixiptlatzin
yhuan ze tlaltzintli caxtoli baras Para ypan mochanti desde enbida onicmaca
ti notlacoal tlaco onictlaxtla oc tlaco oquitlaxtla no iihuatzin tecto maria yhu
Dios oquimohuiquili yhua[n] siempre omaca ynin tlali ypan nocargo yatl otic ni
coque yquinon huel notlanequiliscacopa nicahuilia nohpotzin y tlali saluis ti
TranslationEn el nombre de la Santísima Trinidad, Dios Padre, Dios Hijo, Dios Espíritu Santo. Amén. Que todos sepan, quienes vean este mi testamento escrito, que yo, Don Juan Hernández, hago este testamento. Aquí es mi hogar en este pueblo de San Esteban Yancuic, perteneciente al barrio de San Esteban. Y aunque mi cuerpo está enfermo, mis cinco sentidos están perfectamente sanos gracias a las oraciones de la Santa Iglesia Católica Romana, en la cual creo completamente, y en esta fe quiero morir. Primero, en las manos de Nuestro Señor Dios dejo mi alma, que es verdaderamente su creación y que ha redimido con su preciosa sangre. Y mi cuerpo terrenal lo asigno a la tierra de donde salió y fue creado. Y cuando Dios quiera que yo muera, pido que mi cuerpo terrenal sea enterrado en la iglesia de Nuestro Señor Dios San Francisco. Mi entierro se hará en el altar de Nuestra Señora de la Limpia Concepción, donde estará el lugar de mi entierro. Se hará con cruz alta, misa cantada con cuerpo presente. Mi mortaja será hecha de una manta blanca. Y mis albaceas verán cómo se pagará mi entierro. Dejo una casa grande con su puerta y también un aposento con su puerta, y una cocinita con su puerta, con todo su huerto, que ya se sabe que se venderá para que de ahí salgan los derechos para mi sacerdote. También digo que se den mandas forzosas para la Santa [Cruzada] de Jerusalén y redención de cautivos a dos reales; para la Cofradía del Santísimo, nuestra preciosa y honorable madre [María], las Ánimas [del Purgatorio] y San Francisco, seis tomines cada uno. También digo que Dios me dio a mi esposa en matrimonio, cuyo nombre era... ya Dios se la llevó. Y Dios nos dio diez hijos, siete ya Dios se los llevó, tres están vivos. La mayor es María, otra es Juana Micaela, y otro es Joaquín Hernández.
También digo que me casé por segunda vez en matrimonio con mi esposa llamada Micaela Francisca. Dios nos dio ocho hijos, cinco ya Dios se los llevó, tres están vivos. El mayor se llama Santiago Cristóbal, otra se llama María Gertrudis, otro se llama José Antonio Ramón. También digo que a mi hermana Tomasa María, a quien ya mencioné, le regalo una imagen y un terreno de quince varas para que viva ahí. Desde que vive le di mi parte, la mitad la pagué yo, la otra mitad la pagó mi esposa Tecto María, a quien Dios se llevó. Y siempre ha estado este terreno a mi cargo, lo que hemos acordado. Por eso, es mi voluntad dejarle este terreno a mi hermana, salvo que |