Search for "ˈiñu ˈžɨxɨ~ ˈkweči" "'yɨ.kɨ 'kwaʔči" "iñu ta~ʔa~ yɨkɨ kwati" "'iñu 'taʔa~ 'yuu 'kwaʔa 'ndiʔi" "'iñu 'taʔa~ yɨ 'kwaʔa 'ndiʔi" "'iñu 'y ɨk ɨ 'kwatia (kibaa)" "iñu yɨkɨ~ ndyiʔi" "'iñu 'žiki~ 'kweči" "'iñu 'žɨkɨ 'iñu" "'iñu 'žiki 'luči" "iñu 'ta~ʔa~ 'yiki 'kwaʔa 'njiʔi" "'iñu 'iki 'kwati" "'iñu 'žɨkɨ~ 'liʔli" "'iñu 'žɨkɨ~ čaʔu" "'iñu ži liʔli" "'iñu bi žiki 'kwali" "iñu žiki žiki~" "'iñu 'žɨku~ 'žuča" "ɨɨ ñuji kweči" "iñu 'žɨxɨ~ 'kweči" "'iñu 'ta~ʔa~ 'iki~ 'kwali" "'iñu 'iki~ 'kwati" "'iñu 'i~ki~ 'kwati" "'iñu i'ki 'kwači" "'iñu 'žɨkɨ 'kwixi~" "'iñu 'yiki 'kwaʔa 'njiʔi" "iñu 'yike 'kwaʔa 'njiʔi" "'iñu 'žikɨ 'luli" "iñu 'iki 'kwači kwači" "'iñu 'iki 'kweči" "iñu ta~ʔa~ ingwaʔa njiʔi" "iñu ñiki ñučii" "'iñu 'žiki 'li~i~" žiki~* i~i~.ñu#ši.ki#lu.li.* "iñu ‘žɨ~k~ɨ ‘luli" "iñu 'žiki~ 'bali" "iñu žɨ^kɨ~ luli" "'iñu ' žiki ' žiki" "íñú yɨquɨn iñu lǐhli" "iñu žɨkɨ~ iñu liʔli" "iñu tinru žiki~" "'i~i~u~ 'žiku~ ndi'kwači" "'iñu 'žɨkɨ~ 'čaʔu" "i·ñu žɨhɨ~· 'čiluu" "iñu yɨcuaha nyihi" "iñu iki kwači" "'iñu 'ta~ʔa~ 'yɨkɨ~ 'ndiʔi" "iñu žiki 'bali" "'iñu i'ki~ 'bali" "'in 'ndindu 'ži~ti~" "'in 'ndindu 'ži~ki~" "'iñu 'šɨ'kɨ~ `kweʔeȼi" "iu šɨʔɨ kɨ kweʔe¢i" "'iñu 'žiku~ 'luči" "iñu žiki li" "iñu yiki kwači" "'iñu 'yiki 'ndi 'kwači" "iño iši luʔlu" "'iñu 'žiki~ 'luči" "'iñu 'žiki~ 'kwači" "ʔi~·ñu~ 'žiki 'lii" "'iñu 'yɨkɨ~" "'iñu 'žiki 'kwali" "'iñu i'ki~ 'luʔu" "iñu ikin 'ši~i" "iñu ta~ʔa~ 'yɨkɨ~ 'liʔi" "iñu žiki~ 'kwali" "'iñu~ 'žiki 'kweli" "'iñu yiki 'bali" "'iiñu 'ikidi kwati" "iñu 'iki 'kwati" "'iñu 'ta~ʔa~ 'yɨkɨ 'kwaʔa 'nyiʔi xa~a~" "'iñu 'iki~ 'kwači" "iñu yuhɨ~ 'luči" "'iñu 'ta~ʔa~ 'yɨkɨ~" "in tinduu 'žiki~" "'iñu 'žiki 'bali" "iñu ku 'žiki 'lee" "'iñu i'ki~ 'kwači lu" "'iñu 'žɨki~ 'žute" "'iñu 'yiki 'kwali" "iñu iki kwatyi luu" "'iñu~ 'žiki 'kweči" "'iñu 'žɨkɨ~ 'nčiʔi" "'iñu ta~ʔa~ iki kwati" "iñu 'yiki 'ndiʔi" "iñu da~ʔa~ inkwoali" "'iñu~ 'žiki~ 'kweči" "(iñu) 'žiki 'luli" "iñu iki 'kwati" "'iñu 'yɨkɨ~ ndyiʔi" "'iñu 'iki~ 'tii" "'žɨkɨ 'žuča" "'iñu ' žiki 'kwali" "iñu 'yɨkɨ~ 'luli" "'iñu 'iki~ 'žaʔbi 'kwati" "'iñu 'iki 'pati" "'iñu ži'ki~ 'kwali" " 'iñu 'žiki 'bali" "'iñu 'žiki~ 'bali" "iñu žɨkɨ 'nduli" "iñu žɨkɨ luli" "'iñu 'žɨku~ 'luʔlu" "'iñu 'žɨkɨ~ 'pali" "'iiñu 'ñiki 'luli" "iñu taʔa~ yiki ndii" "‘žiki~ ‘kweči" "iñu yɨquɨn cuachi" "iñu iki tikwati" "'iñu 'niki~ iñu luli" "'iñu 'yika 'ndiʔi" "'iñu 'ziki 'bali" "'iñu 'žɨ~kɨ~ 'luli" "iñu 'žiki~ kweči" "'iño 'taʔaye 'kwa'ʔa njiʔi" "'i~i~ñu 'iki 'kwati" "iñu žiki bali" "'iñu 'iki~ '¢i¢i~" "'in̄u~ 'ta~ʔa~ 'yiki 'kwaʔa 'yiʔi"
Syntax-01_24-25-San_Antonio_Nduayaco
4
4I-24
4 - lluvia'dabi
6 - frijol negro'nduči 'to~o~
7 - algodón blanco'kači 'kwiši
8 - seis calabazas chicas'iñu 'žiki 'luči
9 - un rifle largoi~i~ tu'šii 'kani
13
13I-24
51 - No se está bañando el niño.♂ 'nuu ža 'žiki 'ša~a~ 'tii 'šičinu
52 - tres difuntos chicos'uni 'ndii 'žiki
53 - ¿Cómo va a morir el zancudo?♂♀ na 'modo 'kuu#sa 'kuu 'tikwañuya
54 - ¿A quién mató ella?♂ 'andu 'saʔniyo♀ andu saʔni nda
55 - El muchacho pegó en la nariz a su hermana.♂ 'nuu 'žee 'ša~a~ 'kaninu 'šiči š'kuaʔanu♀ kiči 'žee 'ša~a~ 'kaninu 'šiči 'škwaʔaši
17
17I-24
71 - El hombre que vino aquí ayer es mi tío.♂ 'ñažii 'kiši 'iku 'ku¢a 'xitodax almost s? ♀ 'ñažii 'kiši 'iku 'kuθi 'xitodanot very clear
72 - Ese hombre empieza a reir con sus compañereos.♂ 'čiu ko 'kesaʔa sa'kusa 'šis kumpañe'řu¢aempieza reir Assoc♀ ? kwa?
73 - ¿Dónde va a ir el compañero de ellos?a mi 'ku¢a 'ki~i~ škumpañeřu nu ♂a mi 'ku¢a 'ki~i~ škumpañeřu ♀
74 - Pocos hombres ricos van a cargar lodo. ♀ 'saku 'ñažii 'kwika kwido nsaʔyu
♂ 'sakuni ñaži 'kwika kusa 'kwido 'nsaʔiS V O
75 - la jicara chica ♂ 'žaši 'ša~a~ 'luči♀ 'žaši žiki
19
19I-24
81 - Mucha genete hicieron petates.♂♀ kwaʔa ñažii kida 'waʔa 'žuu
82 - Ella no cosió la tela con una aguja. ella Neg Vb ella tela con♂ 'meenu 'tiki 'ku nu 'ti¢aa 'šaa 'ši~ʔi~ 'e~e~ 'žiki♀ 'meenu 'tiki 'ku ndi žiki šii 'ti¢aa
83 - Vende ella tela fina.♂ 'meenu 'diko nu 'ti¢a 'finu♀ meendi diko ndi ti¢a fina
84 - No va a correr mucho su sobrina. ♂/♀ ma 'kono 'kwaʔa 'sta~ʔa~ni
85 - La mujer dio dinero a su nuera.♂/♀ ña'deʔe 'ša~a~ 'saʔaña 'twini ši'sanuñasonoña
27
I-24
122 - La mujer terminó de dormir otra vez.♂ ña'deʔe 'šaa tuʔu (sa) 'šidini 'tukuña♀ ña deʔya~ yaši tuʔu šidi
123 - El niño no va a dormir más.Neg?
124 - Va a crecer más grande él.♂ nu ša~a~ 'ku¢a 'kwaʔnu 'kandu 'taʔa
125 - Huaraches va a venir a comprar su hijo.♂ 'saʔa ni 'kiʔhnu 'kwinu 'nǰisa Ohijo de ud. kiNnu viene compra nčisa♀ 'kudaʔani 'xiʔnǰu 'kwiʔ¢u 'nǰisa♀ 'kudaʔa ndi kinči 'kwiči~ 'nǰisahijo V1-S V2-S O
28
28I-24
126 - su cuello de él♂ 'θuku 'nuu žižiki 'ša~a~♀ 'θuku kwi či `žiki (ša~a~)
127 - Acuéstate aquí.♂/♀ 'kuka 'tuu 'xaʔa
128 - Se hizo bonita la flor.? ♂ nzeʔe bili kidani ita ša~♀ nzeʔe bili kidanda ita ša~Adv
129 - Hirvió cinco huevos♂ 'dakwidoña 'o~ʔo~ 'ndibi♀ 'dakwidoña 'a~^ʔa~^ 'ndibiCaus ella
130 - dos banquitos nuevos♂ 'ubi 'banku 'luči♀ uu 'banku 'luči
29
29I-34
131- Estalló el cuete.♂,♀ kaʔtu (ša~a~) / 'kaʔndi ♂
132 - ¿Va a hervir la manteca?♂ 'kiʔiña 'kuda 'kwidoña 'da~ʔa~ 'ša~a~♀ 'kiʔiy~a 'kuda 'kwidoy~a 'da~ʔa~Aux Asp.-caus V ella manteca
133 - Están tirados los huesos.♂ 1- ka'tuu žiki 'ša~a~♀ 2- ka'tuu žikia
Syntax-02-52-Santa_Maria_Penoles_Etla_Oaxaca
17
Revisión - Oct. 1979 II-52 Mitla JK Josserand
Transcripción -Raúl Alavez
x = velar fricative+ = juncture (const. phase)
→ all d = đ except nd
occasionals slipsgü = [w], probably /kw/
It is possible that most /nč/ are [nj] I didn't listen for that
io = hay stative (loc)
1. - 'nčika 'nčii sol
2. 'žoo luna
3.- čo'dini estrella
4.- 'dau lluvia
5.- 'ñuʔma humo
6. 'nduči tnuu frijol + negro
7.- 'kači 'kwiši algodon + blanco
8.- iñu žɨkɨ~ iñu liʔli seis calabazas chicas
9.- ɨ~ɨ~ tnušii kani un-rifle-largo
Syntax-02_48-San_Francisco_Jaltepetongo
2
2 II-48
6- frijol negro'nduči 'nuu
7- algodon blanco'kači 'kwiši
8- seis calabazas chicas'iñu 'žiki~ 'kwači
9- un rifle largoe~e~ 'žutnušii 'kani
10- siéntese'kun 'ngoo
11- ¡ivenga cerca!naʔa
12- ¡vete allí!'kwa~ʔa~
15
15 II-48
81 - Mucha gente hicieron petates.io baa 'ñažibi ni kida baʔa 'žuu
82 - Ella no cosió la tela con una aguja.1- 'meeši ña ni 'kikuši ši 'žiki teku2- 'meeši ña ni 'kikuši 'dooši 'žiki teku
83 - Vende ella tela fina.'dikoši 'tisa 'finu
84 - No va a correr mucho su sobrina.ña 'kunu io so'brinaši
85 - La mujer dio dinero a su nuera.ñadeʔe ni 'šañaʔaña 'tini ši 'šanuña
Syntax-02_60-San_Juan_Coatzospan-v1
7
II-60
6. - frijol negro'ndyuȼi 'ndee
7. - algodon blancokaʔȼi 'kwiʔši~ ('kaʔaȼí kwiʔiši~ ?)
8. - seis calabazas chicas'iñu 'šɨ'kɨ~ `kweʔeȼi (kweʔeȼi ?)
9. - un rifle largou~u~ ri'fle 'kaani u~u~ čii kaani
10. - i sientese !kutyu·bindo
Syntax-03-31-Santa_Catarina_Estetla
3
III-312-luna'žoo3-estrellačo'dini4-lluvia'dau5-humo'ñuʔme6-frijol negro'nduči 'tnuu7-algodon blancokači 'kwiši8-seis calabazas chicas'iñu 'žɨkɨ~ 'liʔli'iñu 'žɨkɨ~ čaʔu
Syntax-03_27-25-San_Andres_Nuxinoo
11
79. Ocho cerros largos'una 'žuku 'naʔnu
80. Cuatrocientas personas'ku~u~ syento~ aʔžibi
81. Mucha gente hicieron patates'maa 'žibi 'ni ta~ 'žuu
82 - Ella no cosió la tela con una aguja.'anaki kunind.i žiki'aña na ki kunind.i žiki
83. Venda ella tela fina'dikuñu 'doo 'sedadikuñu 'doo 'baʔa
84. No va a carrer mucho su sabrina'a 'kunu 'ma 'd.iku'ñu(g)
85. La muyer dio dinero a su nuera'išee 'ñaʔaši 'šaa 'nuši 'medyu'išee 'yaʔaši 'šaa 'nuši 'medyunuera de ella? de el?
?šee-ña?a-šia ella ella
17
S.A. Nuxiñoo III-27 16
125 Huaraches va a venir a comprar su hijo 'kii 'yungwe 'yi nd.iša 'yaʔyuviene - el compra-el huraches hijo
126 su cuello de élduku~ da nuyu
127 acuéstaté aquí 'ngatyuu
128 se hijo bonita la flor'biiniše 'ita
129 Hirvió 5 huevos'nikiti oʔo 'nd.ibi
130 dos banquitos nuevos'uu 'čiteyu 'šeʔe
131 tronó el cohete'nikaʔndi 'kwele
132 - ¿Va a hervir la manteca? 'nikiti 'de~ʔe~
133 Están tirados los huesos'kaat.u 'žiki
Syntax-03_33-Yucuquimi
4
4 III-336 - frijol negro'ndiši 'ndeʔi
7- algodon blancokači 'kwiši
8- seis calabazas chicas'iñu bi žiki 'kwali
9- un rifle largoi~i~ to'šii 'kani
10- ¡ Sientese !'kooni
Syntax-04_22-Santa_Maria_Apasco
4
4.lluvia'dabi
5.humo'ñuʔma
6.frijol negro 'nduči to~o~
7.algodon blancoalgodon kwiši
8 - seis calabazas chicas'iñu ' žiki ' žiki
9. un rifle largotušii ka~ni
12
12 IV-22
46 - el río grande'žudsa 'kaʔnu
47 - quince redes grandes'sa~ʔu~ 'ñunu 'kaʔnu
48 - Llevó el hermano de ella muchas piedras grandes.'neʔe 'šikwaʔa 'meeni 'žuu 'kaʔnukin prefix'neʔe 'šikwaʔa 'meeni kwaʔa 'žuu 'kaʔnu
49 - ¿Puede escribir este muchacho chico?'kida dsa sa 'žiki 'žukwa ñaV ¢a?
50 - ¿Cuándo va a bañarse tu hermano?'ama 'ki~ʔi~ 'sanini ku 'kučidsa¢a
17
17 IV-22
71 - El hombre que vino ayer es mi tío.'tee 'kiši 'iku 'šitodo 'kudsa
72 - Ese hombre empieza a reir con sus compañeros.čiukwa kisaʔadsa sakudsa šii ši 'kumbañerudsa(hombre) (gi) (gi) kin prefix? noun classif?
73 - ¿Dónde va a ir el compañero de ellos?'ani 'ki~ʔi~ 'šani 'čiukwa ?ami
74 - Pocos hombres ricos van a cargar lodo.? 'daani 'seʔio 'sɨʔ ini 'kwidodsa 'saʔžud V-s Odaanidsa sakupoco (poco)
75 - la jícara chica'žaši 'žiki~
19
19 IV-22
81 - Mucha gente hicieron petates.'seʔe 'kwaʔa 'gente 'kida 'baʔaña 'žuubiAdv Quant S V -ña O
82 - Ella no cosió la tela con una aguja.'meeña 'tuu 'kikuña 'žiki 'duʔnuñaNeg (do)
83 - Vende ella tela fina.'meeña 'dikoña 'tidsa (finu)
84 - No va a correr mucho su sobrina.'ma 'kunu 'dseʔe 'ta~ʔa~ni¢eʔe mucho
85 - La mujer dio dinero a su nuera.'ñadeʔe(ba) 'žukwa 'sañaʔaña 'tuini ši 'sanuña(dinero)
27
27 IV-22
121 - Regresó la mamá de ellos en medio año.'nasaa 'nana 'žukwa 'dagwa 'kwia
122 - La mujer terminó de dormir otra vez.1 'ñadeʔe 'žukwa 'šidia~ 'buelta 'uu2 'ñadeʔe saʔña 'šidia~ 'buelta 'uu3 'ñadeʔe saʔña 'buelta kwa 'šidia~
123 - El niño no va a dormir más.da 'žiki 'žukwa ma 'kudu 'kama
124 - Va a crecer más grande él.kwaʔnu ba 'kada 'žiki 'žukwa 'taʔka? ?
125 - Huaraches va a venir a comprar su hijo.'ndisa~ 'kidsa 'kwidsa 'šii 'dažikidsahuarache viene comprar I.O. marker?
28
28IV-22
126. Su cuello de él (hablando de un niño)šikwežu 'žukwa
127. Acuéstate aquí!'kudu 'sukwa?
128. Se hizo bonita la flor.? 'dseʔe 'bili 'kida 'ita 'laa 'žukwa
129. Hirvió cinco huevos. 'šido 'u~ʔu~ 'ndibi
130. dos banquitos nuevos.'ubi 'banku 'žiki 'saa
29
131 - Estallo el cuete.'katu 'kwete
132 - ¿va a hervir la manteca?? 'kwido 'da~ʔa~ 'kene 'oaña
133- Están tirados los huesos.'sugwa 'dakanadso 'žiki
134- salñii
135- temblorkanda
Syntax-05_29-San_Francisco_Jaltepetongo
2
2 V-29
5 - humo'ñuʔa
6 - frijol negro'nduči 'nuu
7 - algodon blanco'tisa 'kwiši~(?)
8 - seis calabazas 'iñu 'žiki~ 'luči
9 - un rifle largoe~e~ 'žunušii 'kani
10 - ¡Siéntese!kungotu (?)
Syntax-05_30-Santa_Maria_Apasco
5
5 V-30
5 - humo'ñuʔma
6 - frijol negro.'nduči 'to~o~
7 - algodon blancoalgodon 'kwiši~
8 - seis calabazas chicasiñu žiki žiki~
9 - un rifle largoe~e~ 'tušii 'kani
10 - Sientese !ku 'kooni
14
51 - No se está bañando el niño.tu 'dakučini daʔa 'žiki~a~tu 'dakučini daʔa 'žiki~
52 - tres difuntos chicosuni 'daʔa 'žiki~ 'šiʔita~ʔa~? V --> Adj?
53 - ¿Cómo va a morir el zancudo?na 'modo 'kaʔnindo 'čukuya
54 - ¿A quién mató ella?a ndu 'saʔni 'ñaʔa ši 'ñaʔa 'žuka
55 - El muchacho pegó en la nariz a su hermana.či 'lučiua 'ndata 'kweʔeši 'šičiči 'kwaʔaši--> 'lučiua 'data 'kweʔeči 'šičiši 'kwaʔačia--> 'lučiua 'data 'kweʔeči 'šičiši 'kwaʔasikin prefix
18
71 - El hombre que vino ayer es mi tío.'tseʔe 'kiši 'ikwa kuu 'dito 'ndukutsaayer ?xaʔa aquíkuu dito-ndu kuu-¢a?
72 - Ese hombre empieza a reir con sus compañeros.'stiua 'sakuta ši ši 'kumbañerusa
73 - ¿Dónde va a ir el compañero de ellos?'ama 'kusa 'kiʔi~ši 'kombatsa
74 - Pocos hombres ricos van a cargar lodo.? nče 'kwe~ʔe~ se 'kwika 'nčoo sa 'doo
75 - la jícara chica'žaši 'žiki~
20
81 - Mucha gente hicieron petates.1- tse kwa 'kide 'baʔa 'žubiAdv Quan2- tse kwa 'kide 'baʔaña 'žubiV S O
82 - Ella no cosió la tela con una aguja.'neʔeña tu 'kide 'baʔaña 'telaši ' žiki= meeña? Neg Adv. incorp.? x
83 - Vende ella tela fina.dikoña titsaa finu
84 - No va a correr mucho su sobrina.ma 'kunu nča 'staa 'ižikia? ? kin prefix de ella
85 - La mujer dio dinero a su nuera.'ñadɨu 'sañaʔa~ 'žiki ši 'tinišiši 'sunia'ñadɨu 'sa~a~ 'tini 'šiši 'sunia~I.O. marker kin prefix
28
121 - Regresó la mamá de ellos en medio año.[121|'sa~ʔa~ža 'dagwa 'kwia sa na 'saaža]]
122 - La mujer terminó de dormir otra vez.sa 'tuʔu 'šidia 'deiʔbaterminó-ella
123 - El niño no va a dormir más.sa 'žiki~ 'bama 'kudu 'katsa
124 - Va a crecer más grande él.'njeʔe 'kwaʔnu 'katsa
125 - Huaraches va a venir a comprar su hijo.'nuʔua kwa~a~ njisa~ saʔaaviene comprar huaraches S
29
29 V-30
126 - su cuello de él (hablando de un niño)1 - 'du ku~ tsa2 - duku~ sa žiki~
127 - Acuéstate aquí.'kuka 'tuu 'xaʔa
128 - Se hizo bonita la flor.'njeʔe 'bili kaa 'ita 'labamuy Vstat? flor
129 - Hirvió cinco huevos.'čiʔo 'u~ʔu~ ndibi(?)
130 - dos banquitos nuevos'ubi 'sia 'žiki~
30
131 - Estalló el cohete.'katu 'kwete
132 - ¿Va a hervir la manteca?'dakwidoa~ 'da~ʔa~ša~
133 - Están tirados los huesos.'katuu 'žiki 'weʔe 'ladu{below weʔe ladu} Loc?
134 - salñii
135 - trabajoio 'ču~u~